Santral venöz kateter (SVK), merkezi hat olarak da bilinir, vücutta genellikle boyun, göğüs veya kasıktaki büyük bir damara yerleştirilen ve kalbin yakınındaki daha büyük bir damara geçirilen bir tüptür. İlaç, sıvı ve kan ürünleri vermek veya merkezi venöz basıncı (CVP) ölçmek ya da laboratuvar testleri için kan örnekleri almak için kullanılır. Tünelli kateterler, periferik olarak yerleştirilen santral kateterler (PICC hatları) ve implante portlar dahil olmak üzere farklı tipte santral venöz kateterler vardır.
Tünelli kateterler deri altına yerleştirilir ve damara girmeden önce deri altı dokudan tünel açılır. Genellikle kemoterapi veya parenteral beslenme gibi uzun süreli erişim için kullanılırlar ve tipik olarak artık ihtiyaç duyulmadığında çıkarılırlar.
PICC hatları kola yerleştirilir ve kateterin ucu superior vena cava’ya ulaşana kadar damar boyunca geçirilir. Genellikle antibiyotik tedavisi gibi daha kısa süreli erişim için kullanılırlar ve haftalarca hatta aylarca yerinde kalabilirler.
İmplante portlar deri altına yerleştirilir ve bir damar içine geçirilen bir katetere bağlanır. Deriden ve portun içine bir iğne sokularak erişilir ve ilaç uygulamasına veya kan alımına izin verir. Genellikle uzun süreli erişim için kullanılırlar ve diğer santral hat türlerine göre daha az görünür oldukları için bazı hastalar tarafından tercih edilirler.
Santral venöz kateter takılması kanama, enfeksiyon, pnömotoraks (akciğer sönmesi) ve arteriyel ponksiyon gibi bazı riskler taşır. Ancak, uzun süreli veya sık erişimin gerekli olduğu durumlar gibi belirli durumlarda santral damar yolu takılmasının faydaları risklerinden daha ağır basabilir.
Kaynaklar:
- Society of Interventional Radiology. Central Venous Access. https://www.sirweb.org/patient-center/central-venous-access/
- American Cancer Society. Central Venous Catheters (CVCs). https://www.cancer.org/treatment/treatments-and-side-effects/central-venous-catheters.html
- Mayo Clinic. Central venous catheter. https://www.mayoclinic.org/tests-procedures/central-venous-catheter/about/pac-20385137
- National Heart, Lung, and Blood Institute. Central Venous Access Devices. https://www.nhlbi.nih.gov/health-topics/central-venous-access-devices
Merhaba arkadaşlar,
Ben, tibbiterimler.com’un kurucularından biriyim. Amacımız, tıbbi bilgiyi daha anlaşılır ve basit bir şekilde sunmaktır. İnsanlar genellikle düşündüklerinden daha karmaşık hale getiriyorlar. Aksine, sadece anlayan biri basitleştirebilir.
Keyifli okumalar:)